به نقل از سایت اخبار امور قضایی :
به گزارش خبرنگار مهر یکی از اقدامات قابل قبول قوه قضائیه در سال گذشته توجه به وضعیت زندانیان بود. این توجه در قالب اشکال مختلف از جمله اعطای مرخصی، عفو های چشمگیر و بررسی وضعیت تمامی زندانیان بود. در همین راستا آیت الله سید ابراهیم رئیسی پس از روی کار آمدن اقدام به صدور دستور العمل جدید ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها کرد، اقدامی که در آن بر جلوگیری از صدور قرارهای منتهی به بازداشت و نیز جلوگیری از صدور قرارهای ناقص و مبهم و ساماندهی حبس‌ها و حفظ حقوق زندانیان تاکید شده بود.
بازنگری پرونده تمام زندانیان
در همین راستا غلامحسین اسماعیلی در شانزدهمین نشست خبری خود با خبرنگاران در رابطه با سیاست‌های جدید قوه قضائیه در رابطه با زندانیان گفت: پس از سفر استانی رئیس قوه قضائیه به استان اصفهان و بازدید شبانه از زندان استان اصفهان و استماع سخنان تعداد قابل توجهی از زندانیان، هیأتی از سمت رئیس قوه قضائیه جهت بررسی مسائل این زندانیان تشکیل و در جلسه‌ای با حضور مسئولان قضائی مقرر شد پرونده تمام زندانیان مورد بازنگری قرار گیرد و سیاست‌های قوه قضائیه در رابطه با زندانیان بازنگری شود.
سخنگوی قوه قضائیه تصریح کرد: این موضوع ناظر به زندانیانی است که حضور آنها در جامعه آسیبی به کسی نمی‌رساند. قطعاً جای اشرار و مجرمین سابقه دار در زندان است و نسبت به این دسته از زندانیان جای ارفاق نیست. زندانیانی که می‌شود فرد در زندان نباشد دستوراتی صادر شده است.
وی ادامه داد: از زمره این سیاست‌ها استفاده از مجازات‌های جایگزین حبس است که بر استفاده از آنها تاکید شده است.
تمام زندان‌ها مورد بازرسی قرار گرفت
در همین رابطه سید علی اصغر رفاهی، سرپرست اداره کل نظارت بر ضابطین، زندان‌ها و اجرای احکام کیفری دادستانی کل کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با اجرای سیاست‌های جدید در رابطه با زندانیان گفت: طبق دستوری که چندی پیش آیت الله رئیسی، ریاست قوه قضائیه در رابطه با انجام یک اقدام جهادی نسبت به بررسی وضعیت متهمان دادند، اقداماتی انجام شد.
وی افزود: در همین راستا و به صورت یک کار جهادی در عرض یک ماه تمام بازداشت‌گاه ها و زندان‌ها و اردوگاه‌ها و تحت نظرگاه‌ها در سراسر کشور توسط هیأت بازرسی که به همین منظور تشکیل شده بود، مورد بازدید و بازرسی قرار گرفت.
سرپرست اداره کل نظارت بر ضابطین، زندان‌ها و اجرای احکام کیفری دادستانی کل کشور با تاکید بر اینکه در این بازدیدها اقدامات بسیار خوبی انجام شد، گفت: گزارش این بازدیدها از طریق دادستان کل کشور به ریاست قوه قضائیه ارسال شد.
این مقام مسئول افزود: با توجه به سفرهای استانی رئیس قوه قضائیه و بازدیدها از زندان‌ها این کار در سراسر کشور انجام شد.
وی افزود: این کار به این معنی که به صورت یکجا یک هیأت و تیم بازرسی به زندان‌ها بروند، برای اولین بار انجام شده است. در این هیأت بازرسی، رئیس هیأت معاون قضائی دادگستری هر استان بود.
رفاهی تصریح کرد: رئیس زندان‌ها، مسئولان اجرای احکام کیفری، دادیار قاضی زندان و رئیس اجرای احکام حضور داشتند.
وی افزود: با توجه به دستور رئیس قوه قضائیه تمامی زندان‌ها مورد بازرسی قرار گرفت.
اعطای عفو های بی سابقه به زندانیان
جلوگیری از ورود افراد کمتر از ۱۸ سال سن، افراد فاقد پیشینه کیفری و زنان به زندان، اظهار نظر دادستان یا معاون وی پیرامون ضرورت قانونی صدور قرار بازداشت موقت، استفاده از مجازات‌های جایگزین حبس در صدور آرای صادره کیفری حداقل به میزان ۱۵ درصد آرا صادره، استفاده از ظرفیت سامانه‌های نظارت الکترونیکی (حبس در منزل)، استقرار دادرس علی‌البدل در زندان‌ها، تعیین ضرب‌الاجل برای رسیدگی به درخواست‌های آزادی مشروط زندانیان، نگهداری محکومان جرایم مواد مخدر ناتوان از پرداخت جزای نقدی در مراکز اشتغال و حرفه‌آموزی، امتیازبندی کلیه اقدامات اصلاحی و تربیتی محکومان در زندان‌ها و رتبه بندی تحلیلی عملکرد دادگستری‌های سراسر کشور ۱۳ نوآوری این بخشنامه نسبت به دستورالعمل‌های قبلی است.
یکی دیگر از برنامه‌ها و طرح‌های قوه قضائیه در رابطه با زندانیان و اجرای سیاست کاهش جمعیت کیفری، صدور احکام جایگزین حبس، استفاده از رأی باز و دستبند و پابند الکترونیک و همچنین در نهایت عفو و مرخصی به زندانیان بود. به طوری که طبق آمار اعلام شده از سوی سخنگوی قوه قضائیه در آذر ماه ۹۸ در هفت ماه نخست سال گذشته ،۱۰۰ هزار حکم جایگزین حبس برای متهمان صادر شده است.
اگر چه در یک ماه اخیر و به دلیل شیوع ویروس بیماری کرونا مشمولین اعطای مرخصی بیشتر شدند اما پس از آن هم در اعیاد و مناسبت‌های مختلفی عفو های قابل توجهی به زندانیانی که طبق آئین نامه مشمول عفو بودند اعطا شد.
با این حال پس از شیوع ویروس کرونا، در دو مرحله اعطای مرخصی به زندانیان آغاز شد و حتی بسیاری از زندانیان سیاسی هم مشمول این مرخصی‌ها شدند.
اعطای مرخصی به ۱۰۰ هزار زندانی
غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه در خصوص آخرین وضعیت اعطای مرخصی به زندانیان گفت: با توجه به شرایط عمومی کشور و متعاقب مرخصی اعطایی از ناحیه ریاست قوه قضائیه به زندانیان کشور که قریب به ۱۰۰ هزار نفر از زندانیان از این مرخصی اعطایی تاکنون بهره‌مند شدند، لازم می‌دانم اعلام کنم با دستور صریحی که امروز ریاست قوه قضائیه صادر کردند، موج دوم اعطای مرخصی به زندانیان آغاز شده است.
وی ادامه داد: در دستور امروز ریاست قوه قضائیه اولاً مرخصی اعطایی به زندانیانی که در این ایام از مرخصی استفاده کردند و پانزدهم فروردین ماه روز پایان مرخصی آنهاست، تا پایان فروردین ماه تمدید شد.
سخنگوی قوه قضائیه در ارتباط با زندانیانی که حسن رفتار نداشتند، تصریح کرد: زندانیانی که در ایام مرخصی حسن رفتار نداشتند و رفتار غیرقانونی و مجرمانه از آنها سر زده است، مشمول تمدید مرخصی نخواهند بود.
اسماعیلی در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به دستور دیگر رئیس قوه قضائیه، تصریح کرد: رئیس قوه قضائیه مقرر کرد که از هم اکنون، دادستان‌ها با تدوین برنامه زمانبندی و شرایط و نحوه بازگشت زندانیان در پایان مرخصی، تلاش کنند که وضعیت بازگشت آنها را از طریق پیامک و ارتباط تلفنی، به خود زندانی و یا خانواده و ضامن او ابلاغ نمایند و در صورت لزوم زندانی را فراخوان نمایند و شرایط و کیفیت بازگشت او به زندان را به وی ابلاغ کرده تا هریک از زندانیان دقیقاً از برنامه بازگشت خود به زندان، مطلع باشد.
وی با اشاره به تأکیدات رئیس قوه قضائیه در مورد با تمدید مرخصی‌ها و اعطای مرخصی‌های جدید، شاخص اصلی برای مرخصی زندانیان را حسن رفتار آنها چه در دوران تحمل حبس و حضور در زندان و چه در ایام مرخصی بر اساس رفتاری که توسط ضابطین به صورت مستمر مورد رصد و پایش قرار می‌گیرد، اعلام کرد و افزود: این حسن و نحوه رفتار است که وضعیت نحوه تمدید و میزان آن و حتی مخالفت با اعطای مرخصی به زندانیان را تعیین خواهد کرد.